CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI DA
YẾU TỐ NỘI SINH
1. Khuynh hướng di truyền (gene)
Gene đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp protein – vật liệu cấu trúc nên các bộ phận cơ thể, trong đó có da. Các thành phần của da như collagen tạo độ đàn hồi, và sắc tố melanin tạo nên màu da cũng có bản chất là protein. Cũng bởi di truyền nên con cái thường mang những đặc điểm của bố mẹ về loại da và màu sắc da.
Đột biến gene cũng dẫn đến những rối loạn về da. Đột biến có thể do bẩm sinh hoặc khi tế bào trở nên già cỗi hay tiếp xúc với các tác nhân độc hại, hoặc là tổng hợp của tất cả các yếu tố trên. Ví dụ như ung thư da – sự rối loạn về da nguy hiểm nhất, là do nhiều yếu tố nguy cơ bao gồm di truyền (người có da sáng màu, tiền sử gia đình có người bị ung thư da) và môi trường sống (sống ở vùng gần xích đạo, tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời). Bình thường gene điều khiển quá trình tự đổi mới của làn da thông qua việc sản sinh ra các tế bào mới để thay thế cho tế bào già cỗi. Một đột biến về gene có thể khiến quá trình này bị rối loạn dẫn đến việc các tế bào tạo thành và phát triển một cách hỗn độn không thể kiểm soát.
Những rối loạn về da do di truyền bao gồm:
2. Ảnh hưởng của hormon:
- Hormon ảnh hưởng đến sự phát triển và chức năng của tất cả các cơ quan trong cơ thể, trong đó có da. Hormon sẽ gắn kết với thụ thể đặc hiệu có trên da để thể hiện được tác dụng sinh học. Ví dụ nang lông và tuyến bã nhờn là cơ quan đích của androgen, tế bào sản sinh melanin chịu ảnh hưởng của hormon tuyến yên. Bên cạnh đó hormon còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và chức năng sinh lý của các tế bào da
- Trong số các hormon thì estrogen có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh và vẻ đẹp của làn da. Estrogen làm tăng số lượng cũng như chất lượng của collagen – thành phần tạo độ đàn hồi cho da. Estrogen còn có tác dụng giữ nước, tăng lớp mỡ dưới da, làm cho da mịn màng trắng sáng. Estrogen làm các tuyến nhờn ở da tiết nhiều dịch nên chất nhờn ở da loãng hơn do đó chống lại mụn trứng cá
3. Ảnh hưởng của tuần hoàn máu:
- Quá trình lưu thông máu ổn định tốt sẽ thúc đẩy sự tái tạo của làn da, từ đó da được mạnh khỏe và rạng rỡ. Ngược lại lưu thông máu kém làm ảnh hưởng xấu đến làn da.
- Khi bị thiếu máu và tuần hoàn máu không ổn định, da sẽ xanh xao tái nhợt. Lượng oxi trong máu giảm khiến da bị đổi màu như nám da, sạm da, tàn nhang.
- Tuần hoàn máu kém còn ảnh hưởng đến các cơ quan bài tiết trong cơ thể, khiến các cơ quan này không hoạt động bình thường nên làm giảm khả năng loại bỏ các độc tố. Độc tố còn sót lại sẽ bài tiết qua da gây mụn, khô da, ngứa, dị ứng.
- Máu lưu thông kém làm cho các tế bào không nhận đủ chất dinh dưỡng nên chậm trong quá trình liền sẹo của các vết thương và ảnh hưởng đến việc tổng hợp collagen khiến cho các nếp nhăn xuất hiện.
- Thiếu oxy trong máu khiến vùng da quanh mắt bị thâm quầng, có màu xanh hay tím
4. Bệnh tật ảnh hưởng đến làn da: Da là nơi biểu hiện nhiều rối loạn hoặc tổn thương của các cơ quan trong cơ thể
- Bệnh gan mật gây vàng da và niêm mạc
- Bệnh giun sán, táo bón gây sẩn ngứa, mề đay, vàng da
- Lao thận, bệnh Addison gây sạm da
YẾU TỐ NGOẠI SINH
1. Khí hậu và môi trường
Tia UV trong ánh nắng mặt trời là thủ phạm chính gây nên các vấn đề về da như sạm da, nám, tàn nhang. Môi trường lạnh và khô khiến da bị mất nước, bong tróc ngứa ngáy thậm chí là nứt nẻ. Bụi bẩn trong không khí có thể làm bít các tuyến bã nhờn trên da gây nên mụn và nhiễm khuẩn.
2. Các tác nhân hóa học:
Các chất chống oxi hóa trong mỹ phẩm có thể khiến da mỏng do bào mòn lớp sừng bảo vệ của da. Chất tạo mùi hương lại gây mụn và bắt nắng. Làn da nhạy cảm rất dễ bị dị ứng bởi các tác nhân này.
3. Dinh dưỡng:
- Chế độ ăn: cũng như tất cả các cơ quan khác trong cơ thể, tế bào da sẽ nhận dinh dưỡng từ nguồn thức ăn được đưa vào. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chất khoáng và vitamin A sẽ có lợi cho da. Cần tránh đồ ăn có quá nhiều chất béo và đường
- Rượu bia: có tác dụng lợi tiểu nên gây trở ngại cho việc duy trì sự cân bằng lượng nước trong cơ thể, do đó ảnh hưởng đến da. Dùng nhiều rượu bia còn làm cho máu lưu thông nhanh hơn, các mạch máu nở rộng ra khiến da bị đỏ.
- Thuốc lá: hút thuốc làm giảm lượng máu đến da, giảm cung cấp chất dinh dưỡng cho da cũng như cản trở việc lấy đi chất thải từ các lớp trên cùng của da, làm da bị mờ xỉn và xuất hiện nhiều nếp nhăn
4. Yếu tố tâm lý
Stress, mất ngủ cũng là thủ phạm ảnh hưởng xấu đến làn da
Nguồn internet